بهترین روش های تشخیص سن گوسفند زنده

یکی از فاکتورهای بسیار مهم در خرید و فروش گوسفند، سن آن است که یکی از موضوعات جذاب و چالش‌برانگیز به هنگام خرید گوسفند زنده محسوب می‌شود که در قیمت دام نیز تأثیرگذار است. هنگامی که شما به دنبال خرید گوسفند زنده در کرج هستید قطعاً فهمیدن سن دام در برنامه‌ریزی شما برای امور پرواربندی، زایش، مدت زمان بهره وری، فروش، اصلاح نژاد، جفت‌گیری و … مهم و ضروری است.

در همین حال دانستن روش های تشخیص سن گوسفند زنده ضروری است تا شما بتوانید با تشخیص سن گوسفند خرید اقتصادی مقرون به صرفه‌ای را تجربه کنید. ما در این مقاله از سری مقالات آموزشی خود به بهترین روش های تشخیص سن گوسفند زنده خواهیم پرداخت. پس در ادامه مطلب با شیپ البرز همراه باشید.

اهمیت تشخیص سن گوسفند زنده

مشخص بودن سن گوسفند زنده یکی از موضوعات مهم واحدهای دامداری به شمار می رود؛ چرا که با تشخیص سن گوسفند و بز می‌توان با برنامه‌ریزی به اهداف تعیین‌شده دست پیدا کرد. از اهمیت تشخیص سن گوسفند می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. امکان انجام رکوردگیری جهت اجرای برنامه‌های مربوط به اصلاح نژاد دام
2. امکان شناسایی و انتخاب دام‌های برتر
3. انجام عملیات گروه‌بندی براساس سن گوسفند زنده برای اجرای مدیریت تغذیه مناسب دام
4. اجرای درست و به موقع برنامه‌های مربوط به تولیدمثل
5. استفاده بهینه از دام‌های نر در محدوده سنی مناسب با بهترین عملکرد
6. درجه‌بندی میزان گوشت حاصل از کشتار گوسفند زنده در سنین مختلف
7. امکان شناسایی دام‌های پیر و جدا کردن و حذف آن از سایر گوسفندان
8. شناسایی دام برای خرید اقتصادی
9. تأثیر تشخیص سن گوسفند بر قیمت

روش های تشخیص سن گوسفند

امروزه بیشتر واحدهای صنعتی پرورش گوسفند و بز در جهان مشخصات دام را ثبت می‌کنند، طوریکه با تولد هر بره یا بزغاله اطلاعات آن را به صورت دقیق ثبت می‌کنند و برای هر بره یا بزغاله یک کارت شناسایی صادر می‌کنند که تمامی اطلاعات دام زنده در آن ذکر شده است.

روش ثبت اطلاعات دام زنده از گذشته مرسوم بوده ولی امروزه این کار توسط نرم‌افزارهای کامپیوتری با دقت بالا انجام می‌شود. در حال حاضر در بیشتر مناطق به خصوص مناطقی که افراد هنوز به روش سنتی و خانگی دام را نگه‌داری می‌کنند، به دلیل وضعیت جغرافیایی، فرهنگی، روش های پرورش، سطح سواد و آگاهی گله‌دار اطلاعات دام در جایی ثبت نمی‌شود و به دلیل عدم ثبت مشخصات دام امکان تشخیص سن گوسفند و بز میسر نیست، برای این منظور روش های مختلفی برای تشخیص سن گوسفند زنده وجود دارد که از جمله بهترین روش های تشخیص سن گوسفند زنده می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

تشخیص سن گوسفند زنده با استفاده از شاخ

یکی از روش های تشخیص سن گوسفند و بز شمارش شیارهای شاخ آن است. شاخ گوسفند همچون ناخن و سم از کراتین ساخته شده است، به همین دلیل زمانیکه گوسفند رشد می‌کند شاخ آن نیز رشد می‌کند. در قسمت داخلی شاخ گوسفند هسته زنده‌ای قرار دارد که با جریان بیرونی خون تغذیه می‌کند.

زمانی که گوسفند رشد می‌کند شاخ آن علاوه بر رشد طولی رشد قطری را نیز تجربه می‌کند؛ هر چقدر طول عمر گوسفند بیشتر باشد شاخ آن ضخیم تر می‌شود، شیارهای موجود در شاخ گوسفند وحشی نسبت به سایر گوسفندان آشکارتر و واضح تر است. شیارهای روی شاخ از زمان بلوغ در گوسفند ظاهر می‌شوند که بارزترین آن شیاری است که در سن 4 سالگی گوسفند تشکیل می‌شود.

در روش تشخیص سن گوسفند و بز از روی شاخ همانطور که از نامش پیداست شیار موجود در شاخ گوسفند مورد شمارش قرار می‌گیرد، توجه داشته باشید که هر شیار یک سال به شمار می رود. از معایب این روش در تشخیص سن گوسفند این است که عدم وجود شاخ در تعداد زیادی از گوسفندان به ویژه گوسفندان ماده امکان تشخیص سن گوسفند از روی شاخ را از ما سلب می‌کند، همچنین به دلیل پیچش‌هایی که شاخ دارد عملاً کار شمارش شیارهای شاخ با دشواری انجام می‌شود به همین دلیل این روش چندان نمی‌تواند دقیق باشد.

با این حال شمارش شیار شاخ یکی از بهترین روش های تشخیص سن گوسفند زنده به شمار می رود. برای خرید گوسفند زنده در کرج و تهران بسته به نوع نیاز پروراندن، قربانی و … با شماره 09145528606 تماس بگیرید و آن را در محل تحویل بگیرید.

تشخیص سن گوسفند زنده از روی دندان

تشخیص سن گوسفند از روی دندان یکی از بهترین‌های روش های تشخیص سن گوسفند زنده محسوب می‌شود، برای تشخیص سن گوسفند و بز ابتدا باید دام را مهار و آن را رام کنید تا بتوانید از روی ظاهر دندان‌های گوسفند سن آن را تشخیص دهید.

توجه داشته باشید که گوسفند و بز همچون سایر نشخوارکنندگان 32 دندان دارد که از سمت جلو به عقب به ترتیب ثنایا(پیشین) آسیای کوچک و آسیای بزرگ نامیده می‌شود. گوسفند و بز فاقد دندان نیش است، گوسفند و بز در آرواره بالا دندان‌های ثنایا ندارد که البته به جای آن سجاف ثنایی دارد که به هنگام نشخوار از آن به جای دندان استفاده می‌کند.

بز و بزغاله به هنگام تولید بدون دندان هستند و پس از گذشت دو هفته کم‌کم آثار دندان نمایان و به تدریج زیاد می‌شوند به گونه‌ای که پس از گذشت دو تا سه ماه تعداد دندان‌های آنها به 20 عدد می‌رسد که این دندان بیشتر به دندان‌های شیری معروف‌اند. دندان‌های شیری براساس شکل و مکان همچون دندان‌های دائمی هستند با این تفاوت که اندازه آنها کمی کوچکتر و تعدادشان کمتر است.  در تشخیص سن گوسفند و بز دندان‌های شیری شامل 8 عدد ثنایا در بخش آرواره پایین و 6 عدد آسیا در آرواره پایین و 6 عدد در آرواره بالا است.

گوسفند بالغ علاوه بر 20 دندان شیری حدود 12 دندان دیگر در آسیای بزرگ دارد. در تشخیص سن گوسفند زنده از روی دندان به طور معمول از شکل و همچنین تعداد و زمان رویش دندان‌های ثنایا در آرواره‌های پایین به عنوان اصلی‌ترین بخش برای تشخیص سن گوسفند زنده استفاده می‌کنند.

نکته‌ای که ذکر آن ضروری است این است که میزان رویش دندان‌های ثنایا در گوسفند و بز بالغ در طول مدت زمان ثابت و معینی اتفاق نمی‌افتد؛ چرا که عواملی همچون نژاد و محیط بر رویش دندان‌ها تأثیرگذارند. از عواملی که بر مدت زمان رویش دندان‌های گوسفند زنده تأثیرگذار هستند می‌تواند به موارد زیر اشاره نمود:

نژاد: در نژادهای پیش رس همچون نژاد گوشتی سوفولک رویش دندان‌ها معمولاً 3 تا 6 ماه زودتر از نژادهای پشمی همچون مرینوس شروع می‌شود.

تغذیه: وضعیت دندان‌های گوسفند و بز تا حدودی زیادی از نوع تغذیه دام تأثیر می‌پذیرد، استفاده از خوراک نرم برای تغذیه باعث تأخیر در رویش دندان‌های گوسفند زنده می‌شود، ولی در عوض باعث می‌شود تا گوسفند دندان‌های بهتری داشته باشد.

چراگاه: جالب است بدانید که دندان گوسفندانی که در چراگاه‌های سنگلاخی و شنی زندگی می‌کنند زودتر آشکار می‌شود.

تشخیص سن گوسفند و بز 1 تا 5 ساله از روی دندان

معمولاً بز و بزغاله بدون دندان متولد می‌شوند که پس از گذشت یک یا دو هفته یک جفت دندان ثنایا شیری مرکزی در آرواره پایین آشکار می‌شود و پس از گذشت دو ماه 4 جفت دندان شیری ثنایا نمایان می‌شود و در پایان 3 ماهگی نیز تمام دندان‌های شیری گوسفند زنده نمایان می‌شود.

دندان‌های شیری در گوسفند زنده تا 18 ماهگی وجود دارند و پس از آن نیز به ترتیب از وسط به کنار شروع به افتادن می‌کند. البته توجه داشته باشید که ممکن است افتادن دندان‌های شیری در کمتر از 18 ماهگی نیز اتفاق بیفتد. پس از افتادن دندان‌های شیری دندان‌های دائمی گوسفند نیز آشکار می‌شوند، نخستین دندان دائمی گوسفند جفت دندان‌های پیشین مرکزی است که در گوسفند آشکار می‌شود که ظاهر شدن آن نشان دهنده این است که سن گوسفند زنده بین 1 تا 5/1 سال است، بنابراین یکی از بهترین روش های تشخیص سن گوسفند زنده توجه به دندان‌های گوسفند است.

تشخیص سن گوسفند زنده 2 ساله از روی دندان

پس از آشکار شدن رویش دندان‌های دائمی پیشین مرکزی در محل خود یعنی آرواره پایین، جفت دندان‌های شیری میانی لق می‌شوند و شروع به افتادن می‌کنند. پس از افتادن این دندان‌ها، جفت دندان‌های دائمی پیشین به جای آنها رشد می‌کنند که بسته به آن گوسفند زنده را دو ساله می‌دانند.

تشخیص سن گوسفند زنده 3 ساله از روی دندان

همانطور که گفتیم یکی از بهترین روش های تشخیص سن گوسفند زنده دندان‌های آن است، در این مرحله برای تشخیص سن گوسفند زنده سه ساله پس از رویش دندان‌های پیشین میانی دائمی و مستقر شدن آن در آرواره پایین، جفت دندان‌های پیشین شیری میانی لق می‌شوند و در نهایت می‌افتند که پس از افتادن این دندان‌ها، جفت دندان‌های دائمی پیشینی ظاهر می‌شوند که در این زمان به هنگام تشخیص سن  گوسفند زنده می‌توان گوسفند را سه ساله نامید.

تشخیص سن گوسفند زنده 4 ساله از روی دندان

پس از رویش دندان‌های پیشین میانی دوم دائمی در آرواره پایین، جفت دندان‌های پیشین شیری گوشه لق می‌شوند و در نهایت می‌افتند، در این مرحله پس از افتادن این دندان‌ها، جفت دندان‌های پیشین به جای این دندان‌ها رشد می‌کنند. در چنین حالتی به هنگام تشخیص سن گوسفند زنده می‌توان گفت که گوسفند 4 ساله است.

تشخیص سن گوسفند زنده بیش از 4 سال از روی دندان

در این مرحله تمامی دندان‌های دائمی پیشین گوسفند زنده ظاهر می‌شوند، در ابتدای دوره چهار سالگی فاصله‌ای بین دندان‌ها وجود ندارد، ولی با گذشت سن گوسفند زنده فاصله‌ای میان دندان‌های ایجاد می‌شود که شما با مشاهده این فاصله می‌توانید سن گوسفند زنده را تشخیص دهید و تخمین بزنید که گوسفند و بز بیش از 4 سال سن دارد.

تشخیص سن گوسفند از روی شکستگی دندان

پس از رویش تمامی دندان‌های دائمی این دندان‌های تا سن 8 تا 9  شکل طبیعی خود را حفظ می‌کنند اما پس از گذشت 8 تا 9 سال به تدریج فاصله بین دندان‌های زیاد و ضخامتشان دچار ساییدگی می‌شوند و  در نتیجه دندان ضعیف و نازک می‌شود به گونه‌ای که در 6 تا 7 سالگی امکان شکستگی و افتادن تعدادی از دندان‌های گوسفندهای زنده وجود دارد.

تشخیص سن گوسفند از بی‌ دندانی

جالب است بدانید که آن دسته از گوسفندانی که بیش از 10 سال عمر می‌کنند معمولاً تمامی دندان‌هایشان می‌افتد، بنابراین اگر گوسفند یا بزی را مشاهده نمودید که بی‌دندان است بدانید که سن آن بیش از 10 سال است.

جدول تشخیص سن گوسفند از روی زمان رویش دندان‌های پیشین دائمی در آرواره پایین گوسفند و بز

سخن پایانی

یکی از مواد مهم و اساسی که به هنگام خرید گوسفند زنده باید به آن توجه داشت سن دام است، چرا که سن دام علاوه بر تأثیرگذاری بر قیمت نقش مهمی در نوع خرید دام زنده برای پروراندن، قربانی، تولیدمثل و … ایفا می‌کند، بنابراین مهم است که شما با تشخیص سن گوسفند به روش سنتی از طریق دندان‌ها و شاخ بتوانید خرید مطمئنی را از نظر اقتصادی تجربه کنید. در حال حاضر بیشتر دامداری‌های مدرن اطلاعات دام را در پایگاه داده خود ثبت می‌کنند که براساس آن شما می‌توانید دام مورد نظر خود را خریداری کنید.

اگر شما تجربه کافی برای تشخیص سن گوسفند ندارید اصلاً نگران نباشید و با شماره 09145528606 تماس بگیرید و خرید خود را براساس سن گوسفند انجام دهید. در صورت داشتن هر گونه سؤال، نظر، انتقاد و حتی شکایت با مجموعه شیپ البرز تماس بگیرید یا در بخش نظرات آن را به اشتراک بگذارید.